W dniu 7 lipca Sejm uchwalił projekt istotnej nowelizacji Kodeksu Karnego. Wskazana ustawa została przekazana do Senatu, który przedmiotowy projekt odrzucił. Senat wspierając się stanowiskiem środowisk prawniczych uznał ustawę za w całości niezgodną z art. 7 w związku z art. 112 oraz z art. 119 ust. 1 Konstytucji RP.
Teraz ustawa trafi ponownie do Sejmu, który może odrzucić sprzeciw Senatu bezwzględną większością głosów. W takim przypadku ustawa zostanie przekazana Prezydentowi RP w celu jej podpisania, a po jej podpisaniu i opublikowaniu w Dzienniku Ustaw – będzie obowiązywać.
Nowelizacja przewiduje między innymi znaczne zaostrzenie odpowiedzialności karnej dla kierowców prowadzących pojazd pod wpływem alkoholu lub środka odurzającego oraz sprawców przestępstw komunikacyjnych popełnionych w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego.
Dodatkowo do ustawy wprowadzono nowy rodzaj przepadku jako środka reakcji prawnokarnej, w postaci przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego w ruchu lądowym albo jego równowartości.
Orzeczenie przepadku nastąpi w przypadku:
- Skazania za przestępstwo:
- katastrofy w komunikacji,
- sprowadzenia jej bezpośredniego niebezpieczeństwa,
- albo spowodowania wypadku komunikacyjnego,
jeżeli sprawca:
- znajdował się w stanie nietrzeźwości lub
- pod wpływem środka odurzającego lub
- zbiegł z miejsca zdarzenia lub
- spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający po popełnieniu czynu, a przed poddaniem go przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub obecności środka odurzającego;
- Skazania za przestępstwo:
- prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego
jeżeli:
- zawartość alkoholu w organizmie sprawcy była równa bądź wyższa niż 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu;
- Skazania za przestępstwo:
- prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego (stężenie alkoholu w organizmie sprawcy przekracza 0,5 promila we krwi albo 0,25 mg/l w wydychanym powietrzu)
- w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo;
- Skazania za przestępstwo:
- prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego (stężenie alkoholu w organizmie sprawcy przekracza 0,5 promila we krwi albo 0,25 mg/l w wydychanym powietrzu)
jeśli wcześniej sprawca był już prawomocnie skazany za:
- prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego;
- spowodowanie katastrofy w komunikacji, sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy komunikacyjnej lub spowodowanie wypadku komunikacyjnego popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego.
W opisywanych wyżej przypadkach funkcjonariusz policji będzie zobowiązany dokonać tymczasowego zajęcia pojazdu. Następnie właściwy prokurator orzeknie jego zabezpieczenie, żeby wreszcie właściwy sąd mógł orzec obligatoryjny przepadek pojazdu.
Jeżeli orzeczenie przepadku pojazdu mechanicznego z uwagi na jego zbycie, utratę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie jest niemożliwe lub niecelowe, albo jeżeli pojazd w czasie popełnienia przestępstwa nie stanowił wyłącznej własności sprawcy, zamiast przepadku pojazdu mechanicznego orzeka się przepadek równowartości pojazdu. Przedmiotową kwotę będzie musiał zapłacić kierowca. Kiedy natomiast pojazd prowadzony przez kierowcę znajdującego się pod wpływem alkoholu byłby własnością jego pracodawcy, sąd orzeknie nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5000 złotych, którą także będzie musiał uiścić kierowca.
Ponownie podkreślamy, że proces legislacyjny nie został w tym wypadku jeszcze zakończony, a ustawa na dzień dzisiejszy nie obowiązuje.
O dalszym przebiegu procesu legislacyjnego będziemy Państwa na bieżąco informować.
Źródła:
- https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2024;
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1138).
