Nowelizacja rozporządzenia 561/2006 oraz pozostałych aktów prawa międzynarodowego w ramach
Pakietu Mobilności stanowi źródło licznych wątpliwości dotyczących stosowania
zmienionych przepisów przez przewoźników oraz organy kontrolujące.
Celem wyjaśnienia najczęstszych rozbieżności Komisja Europejska opublikowała przewodnik –
zestaw pytań i odpowiedzi. Zaproponowana w nim interpretacja jednak nie jest wiążąca. Komisja Europejska przypomina, że to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest organem upoważnionym do wiążącej wykładni przepisów rozporządzenia 561/2006.
W szczególności kwestia ta aktualizuje się w zakresie przepisów dotyczących powrotu kierowcy oraz odbierania odpoczynków poza pojazdem, ponieważ przepisy te są przedmiotem postępowania o stwierdzenie nieważności przed Trybunałem Sprawiedliwości.
W szczególności Komisja Europejska odpowiada na pytania:
1. Powrót kierowcy do bazy czy do miejsca zamieszkania po 3-4 tygodniach jazdy?
Wybór miejsca powrotu należy do kierowcy. Pracodawca może wezwać go do wskazania czy zamierza zakończyć podróż w miejscu zamieszkania, czy w bazie przedsiębiorstwa. Z uwagi na wartość dowodową komunikat pracodawcy może przyjąć formę korespondencji e-mail ze wskazaniem terminu na odpowiedź dla kierowcy. Jeżeli kierowca nie wskaże preferowanego miejsca, pracodawca może je wybrać zamiast niego. Komisja wydaje się sygnalizować także możliwość zakończenia podróży w miejscu rozpoczęcia urlopu zgodnie ze wskazaniem kierowcy.
2. Jak udowodnić, że kierowca powrócił po 3-4 tygodniach do miejsca zamieszkania lub do bazy?
Dowodami mogą być zapisy z tachografów, listy dyżurów kierowców oraz inna dokumentacja. Komisja wskazuje dodatkowo na bilety albo dokumenty potwierdzające przewóz pracowniczy zorganizowany przez pracodawcę. Właściwym miejscem przechowywania dowodów nie jest pojazd, lecz siedziba przedsiębiorstwa.
3. Kto ponosi koszty powrotu kierowcy do miejsca zamieszkania lub do bazy?
Jeżeli kierowca kończy podróż służbową w miejscu zamieszkania lub centrum operacyjnym przedsiębiorcy brak jest dodatkowych kosztów. Jeżeli jednak podróż służbowa kończy się w miejscu oddalonym od domu kierowcy lub bazy przedsiębiorstwa, koszty powrotu pokrywa pracodawca. Jeżeli kierowca zdecyduje się spędzić odpoczynek w innym miejscu niż miejsce zamieszkania lub centrum operacyjne (np. miejsce spędzania urlopu), koszty dojazdu pokrywa kierowca.
4. Czy obowiązek powrotu do miejsca zamieszkania lub do bazy dotyczy samozatrudnionych?
Nie, przy założeniu, że samozatrudnienie jest zgodne z prawem i nie jest pozorne. W przeciwnym razie samozatrudniony zostanie uznany za pracownika objętego wspomnianym obowiązkiem.
5. Jakie wymogi powinno spełniać odpowiednie, przyjazne dla płci miejsce odbioru regularnego tygodniowego odpoczynku?
Obiekt powinien zapewniać odpowiednie miejsce do spania, zapewniać dostęp do urządzeń sanitarnych oraz gwarantować wystarczającą prywatność. Jako przykłady Komisja podaje hotele, najmowane mieszkania w motelu, dom prywatny.
6. Jak udowodnić odbiór regularnego tygodniowego odpoczynku poza pojazdem podczas kontroli na drodze?
Kierowca nie ma obowiązku przedstawiania dowodów w zakresie odpoczynków, które już odbył. Kara natomiast może zostać nałożona, jeżeli kierowca zostanie złapany na gorącym uczynku odbywania regularnego tygodniowego odpoczynku w pojeździe podczas kontroli.
7. Kierowca towarzyszy pojazdowi przewożonemu promem lub pociągiem w trakcie podróży trwającej powyżej 8 godzin z dostępem do kabiny sypialnej. Czy kierowca przed wejściem na pokład albo po wyjściu z pokładu promu lub pociągu może odebrać części regularnego tygodniowego odpoczynku w pojeździe?
Nie. Wspomniane części odpoczynku powinien odebrać poza pojazdem.
8. Kierowca skorzystał z możliwości przekroczenia dziennego lub tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu, aby dotrzeć do miejsca zamieszkania lub centrum operacyjnego. Czy może przekroczyć 90-godzinny dwutygodniowy limit czasu jazdy?
Nie. Czas przedłużenia wlicza się do dwutygodniowego czasu jazdy z obowiązkiem rekompensaty.
~Dział Prawny Kancelarii Koben
Pełen zakres pytań i odpowiedzi znajduje się tutaj.
Komisja Europejska zastrzega, że zakres opublikowanych treści będzie sukcesywnie poszerzany
o dalsze regulacje mogące budzić wątpliwości.
